Khuẩn lạc là gì? Phương pháp đếm khuẩn lạc trên đĩa petri

Khuẩn lạc là gì? Cách đếm khuẩn lạc trên đĩa petri sao cho nhanh và chính xác là những nội dung mà Hiệp Phát sẽ chia sẻ trong bài viết dưới đây.

Khuẩn lạc là gì?

Khuẩn lạc là gì? Khuẩn lạc của một loại một cụm, hay còn gọi là một tập đoàn vi khuẩn (Colony), có thể nhìn thấy được bằng mắt thường, sinh khối của vi khuẩn đó khi chúng phát triển trên bề mặt của một giá thể cứng. Trong trường hợp khuẩn lạc phát triển từ 1 tế bào gốc duy nhất, thì bộ gen của chúng đều giống nhau y hệt, và chúng được gọi là một dòng.

Hiểu một cách đơn giản, khi chúng ta nuôi cấy 1 loại vi khuẩn nào đó trong môi trường thuận lợi, chúng sẽ sinh trưởng và phát triển thành một “tập đoàn” các vi khuẩn có thể quan sát được bằng mắt, đó là “khuẩn lạc”.

Chúng ta phân loại các loại khuẩn lạc dựa vào: Môi trường nuôi cấy, màu sắc và hình dạng…

Đơn vị tính

CFU

CFU (viết tắt từ chữ Colony form units) là đơn vị hình thành khuẩn lạc, được dùng để ước tính số lượng vi khuẩn hoặc tế bào nấm trong 1 mẫu thử nghiệm nhất định.

Khi kiểm tra vi sinh vật trong một mẫu thử nghiệm bằng cách đếm khuẩn lạc có trên đĩa petri hoặc đĩa môi trường chuẩn bị sẵn (ví dụ đĩa Compact Dry), đơn vị thường là CFU/mL, CFU/g, CFU/25g.

Đơn vị CFU/g , CFU/25g thường dùng cho mẫu thử nghiệm dạng rắn (thực phẩm, nguyên liệu thực phẩm…)

Đơn vị CFU/mL dùng cho mẫu thử nghiệm ở dạng dung dịch như mẫu nước nuôi trồng thủy sản, nước trái cây…

MPN 

MPN (viết tắt của Most Probable Number), thường được dùng để biểu thị số lượng vi khuẩn có trong một thể tích nhất định của mẫu chất lỏng.

Sự khác biệt giữa CFU và MPN

CFU là đơn vị hình thành khuẩn lạc có trong 1 mẫu thử nghiệm nhất định. CFU thường được tính từ phương pháp đổ đĩa hoặc cấy trang trong khi đó MPN thường được tính toán bằng phương pháp lên men.

Đối với CFU, vi khuẩn phát triển trên môi trường đặc (ví dụ như thạch). Sau đó, các khuẩn lạc được đếm thủ công bằng mắt hoặc ứng dụng hiện đại.

Trong khi đó với phép đo MPN, các mẫu được nuôi cấy trong môi trường lỏng, (ví dụ như lên men). Kết quả không dùng phương thức đếm mà là so sánh với bảng xác xuất.

MPN và CFU tương đương nhau. Cả hai đều được công nhận bởi nhiều tổ chức quản lý và khoa học trên thế giới, trong đó có cả Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) và Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO).

Phương pháp đếm khuẩn lạc

Một trong những cách cổ điển để xác định mật độ vi sinh vật trong một mẫu là pha loãng mẫu, cấy lên đĩa thạch và sau đó đếm các khuẩn lạc mọc trên đó. Vi khuẩn được cấy trên đĩa phát triển hình thành các khuẩn lạc từ một hoặc một số vi khuẩn ban đầu. Những khuẩn lạc này có thể được thấy và đếm bằng mắt thường hoặc kính hiển vi. Số lượng khuẩn lạc được sử dụng để xác định và đếm vi khuẩn trong mẫu đất, nước và thực phẩm.

Pha loãng mẫu, cấy và ủ

Nếu bạn chỉ tạo một vệt mẫu vi sinh đơn giản trên đĩa thạch, sẽ có rất nhiều khuẩn lạc riêng rẽ mọc chồng lấn lên nhau khiến không thể đếm được số lượng khuẩn lạc. Để giải quyết vấn đề này, trộn mẫu với dung dịch, lấy một lượng nhỏ hỗn dịch mẫu ban đầu này để tiếp tục pha loãng nó. Lặp lại quy trình này 6 tới 10 lần. Chải đều dung dịch pha loãng cuối cùng lên đĩa thạch và ủ nó từ bốn tới bảy ngày trước khi đếm khuẩn lạc phát triển trên đó.

Phương pháp đếm khuẩn lạc thủ công

Cách thức trong phương pháp đếm khuẩn lạc là đếm mỗi chấm khuẩn lạc một lần. Một cách tiếp cận là đặt đĩa petri lên một lưới ô và đếm các khuẩn lạc trong mỗi ô. Đánh dấu khuẩn lạc đếm được ở đằng sau của đĩa petri cũng là một cách hữu ích. Nhìn chung, bạn sẽ cần đếm ít nhất ba đĩa; chỉ khi sử dụng đĩa chứa 30 tới 300 khuẩn lạc để giúp đưa ra kết luận tin cậy. Các đĩa mà quá nhiều hoặc quá ít khuẩn lạc đều không thích hợp và cần pha loãng và cấy lại mẫu.

Phương pháp đếm khuẩn lạc tự động

Đếm khuẩn lạc thủ công mất rất nhiều thời gian và có thể nhầm lẫn do lỗi chủ quan của người thực hiện. Để cải thiện điều này có thể sử dụng các thiết bị đếm khuẩn lạc tự động. Máy đếm khuẩn lạc sẽ chụp một ảnh của đĩa, tách các khuẩn lạc khỏi nền và sau đó sử dụng một thuật toán để đếm các khuẩn lạc trên đĩa. Thuật toán có thể gặp có khăn trong việc phân biệt các khuẩn lạc khi hai hoặc nhiều khuẩn lạc chồng lấn ở vùng rìa, bởi vậy đây là một lĩnh vực của sự phát triển phần mềm hiện tại.

Các dòng máy đếm khuẩn lạc phổ biến hiện nay

Một số dòng máy đếm khuẩn lạc tại Hiệp Phát

Máy đếm khuẩn lạc Colony Star hãng Funker Gerber

• Bề mặt làm việc có đường kính 145 mm 
• Bút đếm tự động, màn hình hiển số lần đếm 
• Cho phép đếm 2 vùng sáng và tối 
• Nhỏ gọn, dễ dàng vệ sinh

Máy đếm khuẩn lạc tự động IUL SphereFlash

Máy Đếm Khuẩn Lạc Tự Động IUL SphereFlash đáp ứng tất cả các yêu cầu cho các phòng kiểm nghiệm vi sinh hiện đại. Tính năng nổi bật của IUL SphereFlash:

• Chụp và đếm khuẩn lạc tự động trên đĩa Petri 90 m
• Phần mềm đơn giản, dễ sử dụng, điều khiển thông qua máy tính, in báo cáo file PDF
• Phần mềm tích hợp Audit Trail đáp ứng tiêu chuẩn 21 CFR Part 11 (phần mềm Colonies Pro)
• Có thể điều chỉnh phương pháp để đếm phân biệt các loại khuẩn lạc khác nhau (phần mềm Colonies Pro)
• Tích hợp sẵn các chương trình đếm chương trình đếm tự động
• Có chức năng “Tự động hiệu chuẩn & thẩm định”
• Không bị phản chiếu hình ảnh từ thành đĩa Petri khi chụp
• Có thể option thêm chức năng “Đo vòng vô khuẩn”
• Nguồn điện: 90~264 V AC
• Kích thước: 288x220x371 mm
• Khối lượng: 5,5kg (12. 13 lb)

Hạn chế của phương pháp đếm khuẩn lạc là gì?

Độ chính xác của việc tính mật độ vi khuẩn từ số khuẩn lạc thực sự có một số hạn chế. Các đơn vị hình thành khuẩn lạc có thể là một tế bào đơn, một chuỗi tế bào hoặc cả một cụm tế bào. Giả thiết rằng một khuẩn lạc đại diện cho một tế bào, như vậy mật độ tính toán được có thể thấp. Các vi khuẩn khác nhau cần các điều kiện sinh trưởng khác nhau, và khuẩn lạc trên đĩa chỉ thể hiện những vi khuẩn mà phát triển trên môi trường cấy dưới những điều kiện ủ đó. Hơn nữa, phương pháp này không tính được tế bào chết, cần phải cân nhắc kỹ khi bạn cần mật độ tế bào trong mẫu ban đầu.

Bài viết trên đây đã cung cấp một số thông tin về khái niệm khuẩn lạc cũng như các phương pháp đo phổ biến hiện nạy. Nếu bạn có bất cứ thắc mắc nào, hoặc có nhu cầu tìm mua các dòng máy đo khuẩn lạc tại Thiết bị Hiệp Phát, đừng ngần ngại liên hệ với Hiệp Phát qua Hotline: (028) 6287 4765 hoặc Email: sales@thietbihiepphat.com để nhận được những tư vấn kịp thời.